Major TomTom

David Bowie’s Space Oddity is gloednieuw in het repertoire van Voix Là. Tijdens Het Akkoord van Beugen brengt het koor deze popklassieker uit 1969 voor het eerst op de planken in een prachtig arrangement van Wilbert Friederichs.

Space Oddity (dat met zijn titel natuurlijk verwijst naar Stanley Kubrick’s science fictionfilm 2001: A Space Odyssey) kwam kort voor de eerste landing op de maan uit. Wie bijgelovig was, vreesde het ergste. Met Major Tom loopt het immers niet goed af… Moesten we het lied zien als een verwijzing naar het lot van de Apollo 11-bemanning?

Gelukkig niet, zo weten we met de kennis van nu. Maar die arme Major Tom… hoe zou hij zijn laatste adem hebben uitgeblazen in die kleine ’tin can’?

‘Check ignition and may God’s love be with you’ is de boodschap die Ground Control onze held in het begin van het lied meteen maar fijntjes meegeeft. Dan kruipt er bij de toehoorder al een vervelend voorgevoel onder de huid… Verdomd, dat is waar ook: dit is een wel heel ongewis avontuur! Tijdens de instrumentale opbouw naar de lancering hebben we alle tijd om dat goed op ons in te laten werken. Major Tom moet maar zien wat er van komt, want hij is helemaal overgeleverd aan Ground Control: ‘Planet Earth is blue, and there’s nothing I can do.’

Als hij er zo’n 100.000 mijl heeft opzitten volgt die ene passage waarin het drama van het hele lied besloten ligt:

‘And I think my space ship knows which way to go’. Mooi niet. De dappere astronaut weet ook wel beter. Tom mag dan aan boord zijn, de TomTom is dat niet. En dus…

‘Tell my wife I love her very much, she knows’.

En daarna valt de verbinding definitief weg. De wanhopige vraag van Ground Control ‘Can you hear me, Major Tom?’ blijft voor altijd in de ruimte zweven.

Er valt nog veel meer te zeggen over Space Oddity. Bijvoorbeeld dat de begintonen zouden verwijzen naar de lage bastonen in Also Sprach Zarathustra (omdat het stuk in Kubrick’s film gebruikt is). Of dat U2 Space Oddity gebruikte als opening tijdens de concerten van hun 360° Tour (zie https://www.youtube.com/watch?v=99aU7vdPswY). En dat de Canadese astronaut Chris Hadfield het nummer in 2013 zong en opnam  – met een aangepaste tekst – in ruimtestation ISS: https://www.youtube.com/watch?v=KaOC9danxNo. Maar ook dat David Bowie Major Tom toch weer even laat herleven in het nummer Ashes To Ashes uit 1980, https://www.youtube.com/watch?v=fGfzpqgBvl8. Is Tom dan toch nog ergens goed terechtgekomen, op een ver hemellichaam?

Jan van Deursen